Gerard de Jonghe

Ligging:

Deze zerk bevindt zich in de noordelijke zijbeuk. In 1939 registreerde R.T. Muschart deze zerk met nr. 174 in de zuidelijke zijbeuk, ten westen van 'het zuidelijke kruispand'.

Beschrijving:

Deze zerk van formaat 108 x 205 cm heeft over de breedte enkele grote breuklijnen en de randen zijn beschadigd. Linksboven staat “KELDER” en boven, in het midden het getal '34'. Vlak daaronder bevindt zich een 2 regeling opschrift in Latijnse letters. Het opschrift luidt:

„A° . 1662 . DEN . 6 . OCTOB . STERF . IOHAN . WILHEM . VAN .
WEELY . SOON . VAN . SEBILLA . WORM . WED. . VAN . WEELY .”

Op de bovenste helft bevindt zich een grote ovale inzinking met daarbinnen een wapenschild met dekkleden, traliehelm, naar links kijkend en een wrong met helmteken. Het familiewapen is van het wapenschild afgehakt. Horizontaal, door het wapenschild heen, loopt een grote breuklijn.

Vlak onder de inzinking bevindt zich de naam “REYNDER . VAN . STEENBERGEN”, in Latijnse letters ingehakt in de steen.

Op de onderste helft bevindt zich een grote vierkante inzinking met daarop een 10 regelig opschrift in Latijnse letters. Dit opschrift luidt:

„A°. 1596 . DEN . 24 . SEPTEMBĒ .
STERF . DE . ERENFESTE . MA .
NHAFTE . GERARD . DE . ION .
GHE . IN . SYN . LEVEN . GOV .
VERNEVR . DES . FORTSS .
GRAVEN . WERT . A°. 1597 .
9 . IVNY . STERF . IOHAN . WORM .
A°. 1627 . 14 . NOVEMBRIS .
STERF . SIBILLA . DE . IONGE
SYN . HVYSVROVW . “

Familiegeschiedenis:

Johan Wilhelm van Wely was op 1 april 1654 getrouwd met Sibilla Worm, getuigen bij het huwelijk waren Peter Verstegen en Harmen Worm.

In de kerkboeken staat grafzerk met nummer 34 geregistreerd op naam van 'Captain de Jongh'. Ook staat er een vermelding van de dochter van de kapitein op 16 september 1645 en een tekst (1663) over hopman Herman Worm [...] nicht Sibilla Worms, weduwe van Jan van Wely. In latere kerkboeken staat bij grafzerk met nummer 34 genoteerd 'is de kelder van Reijnder van Steenbergen'.

In het wapenboek van de St. Joosten Schutterij (zie afbeelding) staat het familiewapen van Johan Wilhelm van Weli opgetekend, met als toevoeging 'OBIIT 1661'. Op de grafzerk staat 1662 als sterfjaar. Het helmteken komt overeen met het helmteken op de grafzerk. Het betreft een alliantiewapen, met links het wapen van 'Weely' en rechts het wapen van 'Worms'. Onder dit wapen staat de tekst:

“ FELICES . QUIBUS . OBTIGIT .
SORS . NEC . SUMMA . NEC . INFIRMA .
SEC . SANE . MODICA . ET . QUIBUS .
CASTOS . ANNU’IT . AUREA .
NANCISCI . THALAMOS . VENUS . - Anno 1657 "

Vertaling:
“Gelukkig zijn zij aan wie ten deel gevallen is noch het gewichtigste noch het geringste, maar een zeer bescheiden lot en aan wie de gouden Venus toegezegd heeft een eerbaar huwelijk te verkrijgen - Anno 1657 "

De naam Jan van Wely wordt ook geschreven als Johan van Weli / Weely / Welin / Weley / Welij, enz.
De naam de Jonghe wordt ook geschreven als de Jonge / Jonghe

Bijzonderheden:

In een "Beschrijving van de Arnhem" door Mr. J.J.S. Baron Sloet uit 1911 (gepubliceerd in Bijdragen en Mededeelingen Gelre, Deel XIV) wordt de Eusebiuskerk ook beschreven. Hij citeert uit een oud handschrift van Jan Willem Gensel uit 1787, dat hem ter beoordeling gegeven werd. Er staat geschreven dat de dappere Gerrit de Jong, overleden '1596, den 24 September' in zijn leven 'Gouverneur des fort Graeveweert' was. Zijn grafzerk bevond zich toen in het koor.

Op het eiland 's Gravenweerd (het eiland werd ook 'Voshol' of 'Vossegat' genoemd), gelegen tussen de Rijn en Waal, werd in de 14de eeuw door graaf Jan van Kleef een burcht gebouwd. Op dezelfde plek werd in 1584/1586 door kapitein Maarten Schenck van Nydeggen de vesting Schenckeschans (Schenkenschans, in het Duits 'Schenkenschanz') gebouwd. Deze locatie bevond zich op een landtong, op de splitsing van de rivieren de Rijn en de Waal. In 1584 lag dit een stuk verder naar het oosten. Door de strategische ligging werd deze vesting de 'poort' of 'sleutel van Holland' genaamd. De eigenaar van deze vesting had de toegang tot Arnhem en de Gelderse steden.

Door verandering in de loop van de Rijn werd de vesting later een eiland en verloor haar strategische betekenis. Schenkenschanz is nu bekend als kerkdorp en onderdeel van de Duitse gemeente Kleef, in de deelstaat Noordrijn-Westfalen. Het wordt beschreven als een oude, door water omgeven vesting en is in de zomer voor voetgangers en fietsers met een veerpontje bereikbaar. Het Fort Sterreschans en later Fort Pannerden kunnen worden gezien als opvolgers van de Schenkenschans.

Het fort wordt ook genoemd 's Gravenweert / 's Graeveweert / Gravenweerd / Schravenweert, enz.