David van Machwitz

Luitenant Colonel van het regiment van Graaf Hendrick van Nassau, stadhouder van Friesland

9

David van Machwitz

Ligging:

De zerk bevindt zich in de zuidelijke kooromgang. In 1939 registreerde R.T. Muschart deze zerk met nr. 134, de zerk bevond zich 'in de trans, ten zuiden van het koor'. In 1638 lag de zerk in het Noorder Pant.

Beschrijving:

Dit is een grafzerk van groot formaat van 105 x 202 cm, die in twee stukken gebroken is. Midden boven, iets links, bevindt zich het cijfer “158” Op de bovenste helft bevindt zich een grote, diepe ovale inzinking met een groot familiewapen, met dekkleden, een aanziende traliehelm. Het wapen is volledig weggehakt, van het helmteken is alleen een brede band en of kroon overgebleven. Daaronder staat een 7 regelig opschrift in Latijnse letters. Dit luidt:

“HIER . LEIT . BEGRAVEN . DEN . HOOGH . EDEL .
GEBOREN . HEER . DAVID . VAN . MACHWITZ .
IN . SYN . LEVEN . LUITENANT . COLONEL . VANT .
REGIMENT . VAN . SYN . EXCELL . GRAVE .
HENDRICK . VAN . NASSAUW . STADTHOU
DER . VAN . VRIESLANDT . ETC . STERF . 3 . JUL. …. “

De laatste woorden zijn moeilijk te lezen door een breuk in de zerk.


Bijzonderheden:

In het Gelders Archief bevindt zich een, door F.H. van Berck gekopieerd boek ‘Afbeelding van de grafzerken in de Groote Kerk en de in die kerk opgehangen wapens (2de helft 18e eeuw)’. Daarin staat een nagetekende afbeelding van het familiewapen van David van Machwitz. Met een beschrijving van de kleuren en het helmteken. De volgende tekst is daarbij geschreven “Den Werd. Manhaeften David Maghwitz Luitenant Collonel, die gebleven is met Graef Hendrik van Nassau in het gevegt’. Met potlood is daarbij geschreven ‘1640’ (zie afbeelding). Het gaat hier om Hendrik Casimir I van Nassau-Dietz, die in juli 1640 overleed aan zijn verwondingen opgelopen tijdens de Slag bij Hulst.


Familiegeschiedenis:

David von Machwitz persoonlijk situatie werd in 1623 in de kerkenraad besproken: '...De zaak van kapitein David van Machwitz, die nu ettelijke jaren onder belofte van trouw, met Catharina le Fevre samengeleefd en kinderen bij haar verwekt had. Nu hij ziek is en zij weer een kind heeft gekregen, heeft hij verzocht, of de geboden mochten geschieden. Als redenen van zijn lange uitstel voerde hij aan, dat hij van goeden huize was, en familie van hare genade, de gravin van Nassau, echtgenote van [Oranje?]. Hij vreesde haar voor het hoofd te stoten, maar nu hij zo goed als zeker toestemming heeft van dezelfde gravin, wil hij zijn gelofte volbrengen."
In het Utrechts archief vinden we de trouwinschrijving van Davidt van Machwitz en Catharijne le Febre (met als toevoeging 'van Santen'), voor de Nederduits-gereformeerde gemeente Utrecht, gedateerd 19 augustus 1623. Interessant is de toevoeging 'uijt t land van Meijssen' bij Machwitz en de informatie dat ze samen wonen 'Aen de Vuijlsloot'. Het land van Meijssen (Meißen) is een gemeente 25 km ten noordwesten van Dresden, in de Duitse deelstaat Saksen. De familienaam Machwitz behoort tot de Vogtländische Adelgeslachten, een oud riddergeslacht.

David ‘von’ Machwitz werd in 1630 benoemd tot kapitein in de compagnie van Ernst Casimir (Tresoar, het archief in Friesland). In 1632 was hij kapitein van een compagnie ‘voetknechten’, in 1635 majoor, vervolgens werd hij in 1637 luitenant-kolonel. David Machwitz overleed op 4 juli 1640 in Staats-Vlaanderen, toen was hij Luitenant Colonel van het regiment van Graaf Hendrick van Nassau, stadhouder van Friesland. Deze laatste stierf ook in 1640, waarschijnlijk in dezelfde strijd. In een document van de Familie Van Rhemen, handschriften uit het Gelders Archief staat dat hij overleed in Hulst (afbeelding).

Er is een Franstalige brief bewaard gebleven, gericht aan prinses Amalia van Oranje, waarin gemeld wordt dat de graaf van Nassau overleden is, evenals luitenant colonel Machwitz en enkele andere officieren van ‘le regiment aleman’. De brief is gedateerd 4 juli 1640. Enkele dagen later, 13 juli 1640, stuurt M. Von Machwitz een brief naar Constantijn Huygens (Raet en Secretaris van zijne Hoogheid) dat hij graag zijn vader ‘die 30 jaren den lande heeft gediend’ als kapitein zou willen opvolgen. De zoon zou er wel ‘een vereeringhe van 400 guldens’ voor over hebben, met als extra toevoeging ‘Graaf Hendrik van Nassau zou mij zeker hebben aanbevolen. Daarna schrijft hij nog een brief waarin hij schrijft dat hij ‘met grote droefheid heeft gehoord dat de compagnie van zijn overleden vader aan iemand anders was vergeven. Hij benadrukt de bedroefde staat van zijn moeder, die hierdoor ziek op bed ligt. Hij belooft 2000 gulden aan Huygens te geven als hij de compagnie nog kan krijgen. De zoon schrijft in juli 1640 in totaal drie brieven met dit verzoek, alle verzonden vanuit Arnhem.
Er wordt melding gemaakt van een Melchior Machwits, die als kapitein de tocht naar Denemarken maakte en sneuvelde als luitenant kolonel op 11 augustus 1674 in de Slag bij Senef. Wellicht de zoon van David.

David van Machwitz wordt ook geschreven als Davidt en Machwitz/Machwits/Maghwitz.
Catharina lefevre wordt ook geschreven als Catharijna/Catherine en Lefevre/Le Fevre/Le Febre. Echter staat haar naam in de huwelijksacte geschreven als Catharijna le Febre van Santen. Het kan zijn dat hiermee bedoeld werd 'afkomstig uit Santen'.


Meer weten?
Neem contact met ons op!


2024 - Alle rechten voorbehouden
Powered by Webi it Up